-
1 жетекшілік жасау
курирование (белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған белгілі бір жұмыс түрлерін бақылау нысаны) -
2 nick
1.n.1) кертіш, ойық, таңба, белгі2) жарық, сызат2.v.белгі жасау, керту, кертіп таңбалау -
3 зарубка
-
4 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
-
5 Банковские инновации
Инновация буквально означает "инвестиция в новацию". Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Инновация сөзбе-сөз "новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция" дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Новый банковский продукт:
Жаңа банк өнімі:
- единичный;
- жеке-дара;
- массовый.
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Новый банковский продукт может быть в форме:
Жаңа банк өнімі:
- имущества;
- мүлік;
- имущественного права.
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- методы планирования финансовых показателей;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- приемы финансового анализа;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- формы организации финансовой работы в банке;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
- исследование финансового рынка;
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- политику цен;
- баға саясаты;
- рекламу;
- жарнама;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- диффузию банковской инновации.
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
- разработка нового банковского продукта;
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- выход на рынок;
- нарыққа шығу;
- развитие рынка;
- нарықтың дамуы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- уменьшение рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- подъем рынка;
- нарықтың азаюы;
- падение рынка.
- нарықтың құлдырауы.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп подразделяется на:
Своп:
- валютный;
- валюталық;
- процентный;
- пайыздық;
- валютно-процентный;
- валюталық-пайыздық;
- своп с нулевым купоном.
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать "обращающиеся приказы об изъятии" и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде "өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар" деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Русско-казахский экономический словарь > Банковские инновации
-
6 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк инновациялары
-
7 Бағаны келісу
Бұл мәселе жөніндегі көзқарастардың түрліше екендігі анықталып отыр.
По этому вопросу выявляются различные точки зрения.
Ұсыныстар әлемдік бағаға сай келмейді.
Предложения не соответствуют мировым ценам.
Біз сіздердің бағаларыңызды бәсекелік ұсыныстардың бағасымен (өткен жылғы бағамен) салыстырғымыз келеді.
Мы хотели бы сравнить ваши цены с ценами конкурентных предложений (с прошлогодними ценами).
Бұл айқындама бойынша салыстыру үшін материалдар жоқ.
По этим позициям нет материалов для сравнения.
Салыстырмалы есеп жүргізуді өтінеміз.
Мы просим произвести сравнительный расчет.
Жабдықтың бұл түріне қойған сіздің бағаңыз әлемдік нарықтың бағасынан асып түседі.
Ваши цены на этот вид оборудования превышают цены мирового рынка.
Қанекей, ымыраға келу шешімін іздейік.
Давайте поищем компромиссное решение.
Бәлкім, ортақ байламға тоқтармыз.
Может быть сойдемся на середине.
Біз бағамызды бәсекелік материалдармен қуаттай аламыз, ал сіз ше?
Мы можем подтвердить наши цены конкурентными материалами, а вы?
Сізде баға серіктестердің бағасынан жоғары.
У вас цена выше предложений партнеров.
Біз... жұмсалған шығындарды қайта қарауды сұраймыз.
Мы просим пересмотреть затраты на...
- доставку
- монтаж.
Сіздің негіздемеңізді сенімді емес және толық емес деп тапқан жөн.
Ваше обоснование следует признать неубедительным и неполным.
Сіздің бағаңыз тиісті әлемдік бағадан бес пайызға асып түседі.
Ваши цены превышают соответствующие мировые цены на пять процентов.
Сіздің пікіріңізше, бағасы өсірілген тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді атаңызшы.
Назовите, пожалуйста, товары и услуги, на которые, по вашему мнению, цены завышены.
Сіздер... бағасын өсіргенсіздер.
Цены на... вами завышены.
- картины
- услуги
Иә, соңғы уақытта баға өте көтерілді.
Да, в последнее время цены очень выросли.
Өткен жылғымен салыстырғанда баға қалай өзгерді.
Баға 10%-ға жоғарылады.
Цены повысились на 10%.
Бағаның жылдық өсуі 7% болады.
Годовой рост цен составляет 7%.
Өткен жылмен салыстырғанда бізде тауардың сапасы да едәуір жақсарды.
По сравнению с прошлым годом у нас качество товара также значительно улучшилось.
Бұл прибор мүлде басқа принцип бойынша жұмыс істейді, оның конструкциясы мен қуаты басқаша.
Этот прибор работает по совершенно другому принципу, у него другая конструкция и мощность.
Бағасы да сондықтан көтерілді.
Поэтому повысилась и цена.
Бұйымдардың бұл топтарының келісімшарттық бағасы тиісінше көтерілуге тиіс.
Контрактные цены на эти группы изделий должны быть соответственно повышены.
Бірақ өсу... пайызды құрайды және жабдықтың барлық түрлеріне қолданылады.
Но повышение составляет... процентов и распространяется на все виды оборудования.
Міне, мысалы, шаңсорғыштың бағасы 5000 теңгеден 10000 теңгеге, яғни 100%-ға көбейді.
Вот, например, цена на пылесосы увеличилась с 500 тенге до 1000 тенге, т.е. на 100%.
Бұл тіпті де дәл емес.
Это не совсем точно.
Бұйымдардың бұл тобының бағасы болмашы көтерілді.
На эту группу изделий цена поднялась незначительно.
Мен сізге тек орташа бағаны ғана атадым.
Я назвал вам только среднюю цену.
Орташа баға небәрі... теңге ғана, сөйтіп баға негізінен бұрынғы қалпында қалды.
Средняя цена составляет всего... тенге, и цены остались, в основном, прежними.
Бағадағы алшақтық небәрі 10%-ды құрайды.
Расхождение в цене составляет всего 10%.
Мен баға жақсы негізделуге тиіс деп есептеймін.
Я считаю, что цена должна быть лучше обоснована.
Мұндай жоғары баға біздің... байланыстарымызды едәуір қиындатады.
Такие высокие цены создают значительные трудности в расширении наших... связей.
- мәдени
- спорттық
- сауда
- торговых
Бағаны төмендету жайындағы талаптар мынаған негізделеді...
Требования о снижении цен основываются на том, что...
- сіз баға өсірілген деп есептегеніңізбен бізде бағаны төмендетуге мүмкіндік жоқ.
- у нас нет возможности снизить цену, хотя вы считаете, что цены завышены.
Қалай дегенмен біз сізден кейбір кеңшіліктер жасауыңызды сұраймыз.
Все же мы просим вас пойти на некоторые уступки.
Біз... бағасын төмендетуді сұраймыз.
Мы просим о снижении цен на...
- товары
- услуги.
Біз баға жөнінен кеңшілік жасадық та. Осы фактіні ескере отырып, жаңа машиналардың да бағасын қайта қарау керек.
Мы уже уступили вам в цене. Учитывая этот факт, нужно пересмотреть цены и на новые машины.
Біз бағаны қайта қарау туралы мәселе көтереміз.
Мы поднимаем вопрос о пересмотре цен.
Осыған байланысты бағаны өзгерту қажеттігі туды.
В связи с этим возникла необходимость изменения цен.
Жақсы, біз сіздердің ескертулеріңізді ескере отырып бағаны түзетеміз.
Хорошо, мы скорректируем цены с учетом ваших замечаний.
Сонымен біз келісімге келмейміз.
Таким образом, мы не придем к соглашению.
Тегінде, біздің алдымызда машинаның бағасын түзету жөнінде қиын келіссөз тұрса керек.
По-видимому, нам предстоят трудные переговоры по корректировке цен на машины.
Біз баға туралы тек өзара кеңшілік жолымен ғана уағдаласа аламыз.
Мы можем договориться о цене только путем взаимных уступок.
Бағаны өзгертуге болмайды.
Цены не могут быть изменены.
Біз... келісе алмаймыз.
Мы не можем согласиться...
- с повышением цены на 50 процентов.
Екі машинаның да техникалық орындалуы бірдей болғанымен, бағаны белгілеу кезінде жеткізілімнің көлемін ескеру керек.
Хотя техническое исполнение обеих машин одинаково, при установлении цены нужно учесть объем поставок.
Сондықтан біз бағадан он пайыздық шегерім жасауды сұраймыз.
Поэтому мы просим сделать десятипроцентную скидку с цены.
Егер барлық келтірілген деректер мен факторларды ескерсек, біз бағаның 10%-ға өзгертілуіне келісе аламыз.
Если учесть все приведенные данные и факторы, мы можем согласиться на изменение цены на 10%.
Біз бағаны қайта қарауға келісеміз, бірақ бұл тек көлеміне қарай жасалатын шегерімге ғана қатысты.
Мы согласны пересмотреть цены, но это касается только скидки на количество.
Көзқарастың жақындай түскені байқалып отыр.
Отмечается сближение точек зрения.
Біз сіздің ыңғайыңызға көніп, орынды шегерім жасауға дайынбыз.
Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.
Біз бағаға тиісті түзету жасауға тиіспіз.
Мы должны сделать соответствующую корректировку цены.
Біз бұл үлгіге жаңа баға белгілеуге тиіспіз.
Мы должны на эту модель установить новую цену.
Бізде бар деректерге орай біз бағаны көп дегенде тоғыз пайызға көтеруге келісе аламыз.
Согласно имеющимся у нас данным мы можем согласиться на повышение цены не более, чем на девять процентов.
Сіздің бағаңыз әлемдік баға деңгейінде тұр.
Ваши цены находятся на уровне мировых цен.
Біз... қуаныштымыз.
Мы рады, что...
- біздің бағамызды негізделген (қолайлы, әділ) деп есептейтініңізге
- вы считаете наши цены обоснованными (приемлемыми, справедливыми)
- мы смогли урегулировать проблему цен.
Сіздің бағаңыз әлемдік бағадан 10%-ға асып түседі.
Ваши цены превышают мировые цены на 10%.
Жұмыстардың жекелеген түрлерін орындау бағасы біздің елімізде қолданылып жүрген бағадан едәуір асып түседі.
Расценки выполнения отдельных видов работ значительно превышают расценки, существующие в нашей стране.
Бағадағы айырма болмашы.
Разница в ценах незначительна.
Жобаны іске асыруда жергілікті жабдықтың үлесін көбейту жөніндегі біздің өтінішіміздің ескерілуін өтінеміз.
Просим учесть нашу просьбу увеличить долю местного оборудования в реализации проекта.
Біз өз бағамызды қорғаштамаймыз.
Мы не настаиваем на наших ценах.
Біз бағаның ішінара төмендетілуіне қол жеткізе алдық.
Нам удалось добиться частичного снижения цены.
Біздің жаңа баға...
Наша новая цена...
Біздің бағаларымыздың арасындағы айырма 15%-ды құрайды.
Разница между нашими ценами составляет 15%.
Өкінішке қарай, біз келіссөзді үзуге тиіспіз, өйткені...
К сожалению, мы должны прервать переговоры, так как...
- бізде қажетті баға белгіленімі (бағаның бөліктемесі) жоқ.
- у нас нет необходимых котировок (разбивок цен).
Баға жөніндегі келіссөз... қайта басталатын болады.
Переговоры по ценам будут возобновлены...
- после того, как будут уточнены спецификации.
Біз... дайынбыз.
Мы готовы...
- перейти к подробному обсуждению установления цены.
Біз алдын ала төлеу шартымен мәміле жасаса аламыз.
Мы можем заключить сделку при условии уплаты вперед.
Осы шарттар негізінде біз келісеміз.
На этих условиях мы согласны.
Мұқият тексергеннен кейін жаңа баға шығарылды.
После тщательной проверки была выведена новая цена.
Баға егжей-тегжейлі негізделді.
Цены были подробно обоснованы.
Біз бұрынғы бағамызды талап етпейміз.
Мы не настаиваем на наших прежних ценах.
Сіздер ұсынған баға әлемдік баға деңгейінде.
Предложенные вами цены находятся на уровне мировых цен.
Біз сіздердің бағаларыңызды қабылдаймыз. Ол бізге ұнайды.
Мы принимаем ваши цены. Они нас устраивают.
Біздің көзқарасымыз үйлеседі.
Наши точки зрения совпадают.
Баға жөніндегі келіссөзде екі серіктес те бір пікірге келді.
На переговорах по ценам оба партнера пришли к единому мнению.
Біздің бағамыз... деген бірауызды пікірдеміз.
У нас единое мнение, что наши цены...
- қолайлы
- әділ
- орынды
- умеренны.
Біз баға проблемасын реттей алғанымызға қуаныштымыз. Біз келіссөзіміздің нәтижелерін директорға бекітуге ұсынуға тиіспіз.
Мы рады, что смогли урегулировать проблему цен. Результаты наших переговоров мы должны представить на утверждение директору.
-
8 Согласование цен
По этому вопросу выявляются различные точки зрения.
Бұл мәселе жөніндегі көзқарастардың түрліше екендігі анықталып отыр.
Предложения не соответствуют мировым ценам.
Ұсыныстар әлемдік бағаға сай келмейді.
Мы хотели бы сравнить ваши цены с ценами конкурентных предложений (с прошлогодними ценами).
Біз сіздердің бағаларыңызды бәсекелік ұсыныстардың бағасымен (өткен жылғы бағамен) салыстырғымыз келеді.
По этим позициям нет материалов для сравнения.
Бұл айқындама бойынша салыстыру үшін материалдар жоқ.
Мы просим произвести сравнительный расчет.
Салыстырмалы есеп жүргізуді өтінеміз.
Ваши цены на этот вид оборудования превышают цены мирового рынка.
Жабдықтың бұл түріне қойған сіздің бағаңыз әлемдік нарықтың бағасынан асып түседі.
Давайте поищем компромиссное решение.
Қанекей, ымыраға келу шешімін іздейік.
Может быть сойдемся на середине.
Бәлкім, ортақ байламға тоқтармыз.
Мы можем подтвердить наши цены конкурентными материалами, а вы?
Біз бағамызды бәсекелік материалдармен қуаттай аламыз, ал сіз ше?
У вас цена выше предложений партнеров.
Сізде баға серіктестердің бағасынан жоғары.
Мы просим пересмотреть затраты на...
Біз... жұмсалған шығындарды қайта қарауды сұраймыз.
- доставку
- монтаж.
Ваше обоснование следует признать неубедительным и неполным.
Сіздің негіздемеңізді сенімді емес және толық емес деп тапқан жөн.
Ваши цены превышают соответствующие мировые цены на пять процентов.
Сіздің бағаңыз тиісті әлемдік бағадан бес пайызға асып түседі.
Назовите, пожалуйста, товары и услуги, на которые, по вашему мнению, цены завышены.
Сіздің пікіріңізше, бағасы өсірілген тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді атаңызшы.
Цены на... вами завышены.
Сіздер... бағасын өсіргенсіздер.
- картины
- услуги
Да, в последнее время цены очень выросли.
Иә, соңғы уақытта баға өте көтерілді.
Өткен жылғымен салыстырғанда баға қалай өзгерді.
Цены повысились на 10%.
Баға 10%-ға жоғарылады.
Годовой рост цен составляет 7%.
Бағаның жылдық өсуі 7% болады.
По сравнению с прошлым годом у нас качество товара также значительно улучшилось.
Өткен жылмен салыстырғанда бізде тауардың сапасы да едәуір жақсарды.
Этот прибор работает по совершенно другому принципу, у него другая конструкция и мощность.
Бұл прибор мүлде басқа принцип бойынша жұмыс істейді, оның конструкциясы мен қуаты басқаша.
Поэтому повысилась и цена.
Бағасы да сондықтан көтерілді.
Контрактные цены на эти группы изделий должны быть соответственно повышены.
Бұйымдардың бұл топтарының келісімшарттық бағасы тиісінше көтерілуге тиіс.
Но повышение составляет... процентов и распространяется на все виды оборудования.
Бірақ өсу... пайызды құрайды және жабдықтың барлық түрлеріне қолданылады.
Вот, например, цена на пылесосы увеличилась с 500 тенге до 1000 тенге, т.е. на 100%.
Міне, мысалы, шаңсорғыштың бағасы 5000 теңгеден 10000 теңгеге, яғни 100%-ға көбейді.
Это не совсем точно.
Бұл тіпті де дәл емес.
На эту группу изделий цена поднялась незначительно.
Бұйымдардың бұл тобының бағасы болмашы көтерілді.
Я назвал вам только среднюю цену.
Мен сізге тек орташа бағаны ғана атадым.
Средняя цена составляет всего... тенге, и цены остались, в основном, прежними.
Орташа баға небәрі... теңге ғана, сөйтіп баға негізінен бұрынғы қалпында қалды.
Расхождение в цене составляет всего 10%.
Бағадағы алшақтық небәрі 10%-ды құрайды.
Я считаю, что цена должна быть лучше обоснована.
Мен баға жақсы негізделуге тиіс деп есептеймін.
Такие высокие цены создают значительные трудности в расширении наших... связей.
Мұндай жоғары баға біздің... байланыстарымызды едәуір қиындатады.
- мәдени
- спорттық
- торговых
- сауда
Требования о снижении цен основываются на том, что...
Бағаны төмендету жайындағы талаптар мынаған негізделеді...
- у нас нет возможности снизить цену, хотя вы считаете, что цены завышены.
- сіз баға өсірілген деп есептегеніңізбен бізде бағаны төмендетуге мүмкіндік жоқ.
Все же мы просим вас пойти на некоторые уступки.
Қалай дегенмен біз сізден кейбір кеңшіліктер жасауыңызды сұраймыз.
Мы просим о снижении цен на...
Біз... бағасын төмендетуді сұраймыз.
- товары
- услуги.
Мы уже уступили вам в цене. Учитывая этот факт, нужно пересмотреть цены и на новые машины.
Біз баға жөнінен кеңшілік жасадық та. Осы фактіні ескере отырып, жаңа машиналардың да бағасын қайта қарау керек.
Мы поднимаем вопрос о пересмотре цен.
Біз бағаны қайта қарау туралы мәселе көтереміз.
В связи с этим возникла необходимость изменения цен.
Осыған байланысты бағаны өзгерту қажеттігі туды.
Хорошо, мы скорректируем цены с учетом ваших замечаний.
Жақсы, біз сіздердің ескертулеріңізді ескере отырып бағаны түзетеміз.
Таким образом, мы не придем к соглашению.
Сонымен біз келісімге келмейміз.
По-видимому, нам предстоят трудные переговоры по корректировке цен на машины.
Тегінде, біздің алдымызда машинаның бағасын түзету жөнінде қиын келіссөз тұрса керек.
Мы можем договориться о цене только путем взаимных уступок.
Біз баға туралы тек өзара кеңшілік жолымен ғана уағдаласа аламыз.
Цены не могут быть изменены.
Бағаны өзгертуге болмайды.
Мы не можем согласиться...
Біз... келісе алмаймыз.
- с повышением цены на 50 процентов.
Хотя техническое исполнение обеих машин одинаково, при установлении цены нужно учесть объем поставок.
Екі машинаның да техникалық орындалуы бірдей болғанымен, бағаны белгілеу кезінде жеткізілімнің көлемін ескеру керек.
Поэтому мы просим сделать десятипроцентную скидку с цены.
Сондықтан біз бағадан он пайыздық шегерім жасауды сұраймыз.
Если учесть все приведенные данные и факторы, мы можем согласиться на изменение цены на 10%.
Егер барлық келтірілген деректер мен факторларды ескерсек, біз бағаның 10%-ға өзгертілуіне келісе аламыз.
Мы согласны пересмотреть цены, но это касается только скидки на количество.
Біз бағаны қайта қарауға келісеміз, бірақ бұл тек көлеміне қарай жасалатын шегерімге ғана қатысты.
Отмечается сближение точек зрения.
Көзқарастың жақындай түскені байқалып отыр.
Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.
Біз сіздің ыңғайыңызға көніп, орынды шегерім жасауға дайынбыз.
Мы должны сделать соответствующую корректировку цены.
Біз бағаға тиісті түзету жасауға тиіспіз.
Мы должны на эту модель установить новую цену.
Біз бұл үлгіге жаңа баға белгілеуге тиіспіз.
Согласно имеющимся у нас данным мы можем согласиться на повышение цены не более, чем на девять процентов.
Бізде бар деректерге орай біз бағаны көп дегенде тоғыз пайызға көтеруге келісе аламыз.
Ваши цены находятся на уровне мировых цен.
Сіздің бағаңыз әлемдік баға деңгейінде тұр.
Мы рады, что...
Біз... қуаныштымыз.
- вы считаете наши цены обоснованными (приемлемыми, справедливыми)
- біздің бағамызды негізделген (қолайлы, әділ) деп есептейтініңізге
- мы смогли урегулировать проблему цен.
Ваши цены превышают мировые цены на 10%.
Сіздің бағаңыз әлемдік бағадан 10%-ға асып түседі.
Расценки выполнения отдельных видов работ значительно превышают расценки, существующие в нашей стране.
Жұмыстардың жекелеген түрлерін орындау бағасы біздің елімізде қолданылып жүрген бағадан едәуір асып түседі.
Разница в ценах незначительна.
Бағадағы айырма болмашы.
Просим учесть нашу просьбу увеличить долю местного оборудования в реализации проекта.
Жобаны іске асыруда жергілікті жабдықтың үлесін көбейту жөніндегі біздің өтінішіміздің ескерілуін өтінеміз.
Мы не настаиваем на наших ценах.
Біз өз бағамызды қорғаштамаймыз.
Нам удалось добиться частичного снижения цены.
Біз бағаның ішінара төмендетілуіне қол жеткізе алдық.
Наша новая цена...
Біздің жаңа баға...
Разница между нашими ценами составляет 15%.
Біздің бағаларымыздың арасындағы айырма 15%-ды құрайды.
К сожалению, мы должны прервать переговоры, так как...
Өкінішке қарай, біз келіссөзді үзуге тиіспіз, өйткені...
- у нас нет необходимых котировок (разбивок цен).
- бізде қажетті баға белгіленімі (бағаның бөліктемесі) жоқ.
Переговоры по ценам будут возобновлены...
Баға жөніндегі келіссөз... қайта басталатын болады.
- после того, как будут уточнены спецификации.
Мы готовы...
Біз... дайынбыз.
- перейти к подробному обсуждению установления цены.
Мы можем заключить сделку при условии уплаты вперед.
Біз алдын ала төлеу шартымен мәміле жасаса аламыз.
На этих условиях мы согласны.
Осы шарттар негізінде біз келісеміз.
После тщательной проверки была выведена новая цена.
Мұқият тексергеннен кейін жаңа баға шығарылды.
Цены были подробно обоснованы.
Баға егжей-тегжейлі негізделді.
Мы не настаиваем на наших прежних ценах.
Біз бұрынғы бағамызды талап етпейміз.
Предложенные вами цены находятся на уровне мировых цен.
Сіздер ұсынған баға әлемдік баға деңгейінде.
Мы принимаем ваши цены. Они нас устраивают.
Біз сіздердің бағаларыңызды қабылдаймыз. Ол бізге ұнайды.
Наши точки зрения совпадают.
Біздің көзқарасымыз үйлеседі.
На переговорах по ценам оба партнера пришли к единому мнению.
Баға жөніндегі келіссөзде екі серіктес те бір пікірге келді.
У нас единое мнение, что наши цены...
Біздің бағамыз... деген бірауызды пікірдеміз.
- қолайлы
- әділ
- умеренны.
- орынды
Мы рады, что смогли урегулировать проблему цен. Результаты наших переговоров мы должны представить на утверждение директору.
Біз баға проблемасын реттей алғанымызға қуаныштымыз. Біз келіссөзіміздің нәтижелерін директорға бекітуге ұсынуға тиіспіз.
-
9 несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
* * *Казахско-русский экономический словарь > несиелендіру қағидаты
-
10 Принципы кредитования
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
- срочность;
- мерзімділік;
- возвратность;
- қайтарымдылық;
- платность.
- ақылы.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
- поручительство;
- кепілгерлік;
- гарантия;
- кепілдік;
- залог;
- кепіл;
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
Существует две формы залога:
Кепілдің екі нысаны бар:
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
- "солидность" заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің "салиқалылығы", ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- "способность" заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге "қабілеттілігі";
- "доходы", при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- "кірісі", мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- "цель" использования кредитных ресурсов;
- несие ресурстарының пайдаланылу "мақсаты";
- "сумма" кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- несие "сомасы", бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- "погашение", этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- "өтеу", бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- "обеспечение" кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
- несиенің "қамтамасыз етілуі", яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Русско-казахский экономический словарь > Принципы кредитования
-
11 Несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты
-
12 Коммерциялық банкінің актив операциялары
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- кредитные (ссудные);
- инвестициялық операциялар;
- инвестиционные;
- кепілдікті операциялар;
- гарантийные;
- комиссиялық операциялар;
- комиссионные;
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
- операции с ценными бумагами.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
- құрылтай құжаттары;
- учредительные документы;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- кредитные договоры с другими банками;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- договор залога или поручительства;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банкілер:
Банк имеет право выступать в качестве:
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық компания;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
- инвестиционного фонда.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
К операциям с ценными бумагами относятся:
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
- учетные и переучетные операции;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
операции по протесту векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
- операции по продаже векселей на аукционе.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
Операции с иностранной валютой включают:
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
- осуществление международных расчетов.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің актив операциялары
-
13 Активные операции коммерческого банка
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
- кредитные (ссудные);
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- инвестиционные;
- инвестициялық операциялар;
- гарантийные;
- кепілдікті операциялар;
- комиссионные;
- комиссиялық операциялар;
- операции с ценными бумагами.
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
- учредительные документы;
- құрылтай құжаттары;
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- кредитные договоры с другими банками;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- договор залога или поручительства;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банк имеет право выступать в качестве:
Банкілер:
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық компания;
- инвестиционного фонда.
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
К операциям с ценными бумагами относятся:
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- учетные и переучетные операции;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
операции по протесту векселей;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по продаже векселей на аукционе.
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
Операции с иностранной валютой включают:
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- осуществление международных расчетов.
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на "закрытом" рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін "жабық" нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Русско-казахский экономический словарь > Активные операции коммерческого банка
-
14 Коммерциялық банкінің актив операциялары
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- кредитные (ссудные);
- инвестициялық операциялар;
- инвестиционные;
- кепілдікті операциялар;
- гарантийные;
- комиссиялық операциялар;
- комиссионные;
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
- операции с ценными бумагами.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
- құрылтай құжаттары;
- учредительные документы;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- кредитные договоры с другими банками;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- договор залога или поручительства;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банкілер:
Банк имеет право выступать в качестве:
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық компания;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
- инвестиционного фонда.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
К операциям с ценными бумагами относятся:
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
- учетные и переучетные операции;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
операции по протесту векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
- операции по продаже векселей на аукционе.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
Операции с иностранной валютой включают:
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
- осуществление международных расчетов.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің актив операциялары
-
15 Банкілерді құру
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
- представляются необходимые документы:
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
- банкінің жарғысы;
- устав банка;
- құрылтайшылық шарт;
- учредительный договор;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- протокол общего собрания учредителей;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- құрылтайшылардың тізімі;
- список учредителей;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- заключение аудиторской организации;
- экономикалық негіздеме;
- экономическое обоснование;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- сведения о составе руководителей банка;
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- бас лицензия.
- генеральная лицензия.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
- филиалы банков-нерезидентов.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банк:
Реорганизация банка происходит путем:
- бірігу;
- слияния;
- қосылу;
- присоединения;
- бөліну;
- разделения;
- бөліп шығару;
- выделения;
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
- преобразования.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк:
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
-
16 ордер
ордер, иелік қағаз (1. жазбаша бұйрық, өкім, бірдеңені, мыс., тауарды беруге, алуға не қайсыбір операцияны жасауға берілген құжат, 2. иеленушіге бағалы қағаздарды күнібұрын белгіленген бағамен, белгілі бір кезеңде сатып алу құқығын беретін сертификат, 3. акционерлік қоғам шығарған акцияларды сатып алуға арналған опцион, 4. кеменің белгілі бір жүк тиеу-түсіру портына жүзіп баруы туралы кеме жалдаушының өкімі, 5. сыртқы сауда ұйымдарының кемені не оның бір бөлігін теңізбен жүк тасымалдау үшін жалдауға берген жазбаша тапсырмасы) -
17 Создание банков
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- представляются необходимые документы:
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
- устав банка;
- банкінің жарғысы;
- учредительный договор;
- құрылтайшылық шарт;
- протокол общего собрания учредителей;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- список учредителей;
- құрылтайшылардың тізімі;
- заключение аудиторской организации;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- экономическое обоснование;
- экономикалық негіздеме;
- сведения о составе руководителей банка;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- генеральная лицензия.
- бас лицензия.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- филиалы банков-нерезидентов.
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Реорганизация банка происходит путем:
Банк:
- слияния;
- бірігу;
- присоединения;
- қосылу;
- разделения;
- бөліну;
- выделения;
- бөліп шығару;
- преобразования.
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
Коммерциялық банк:
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
-
18 Банкілерді құру
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
- представляются необходимые документы:
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
- банкінің жарғысы;
- устав банка;
- құрылтайшылық шарт;
- учредительный договор;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- протокол общего собрания учредителей;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- құрылтайшылардың тізімі;
- список учредителей;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- заключение аудиторской организации;
- экономикалық негіздеме;
- экономическое обоснование;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- сведения о составе руководителей банка;
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- бас лицензия.
- генеральная лицензия.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
- филиалы банков-нерезидентов.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банк:
Реорганизация банка происходит путем:
- бірігу;
- слияния;
- қосылу;
- присоединения;
- бөліну;
- разделения;
- бөліп шығару;
- выделения;
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
- преобразования.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк:
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілерді құру
-
19 құрастыру
Шартқа сәйкес жабдықты құрастыруды және оны пайдалануға қосуды сұраймыз.
Просим произвести монтаж оборудования и его пуск в эксплуатацию в соответствии с договором.
Біз әуелі құрастыру жұмыстарының басталуы мен аяқталуы туралы уағдаласуымыз керек.
Нам нужно вначале договориться о начале и окончании монтажных работ.
Біз, жоспарланғанындай, құрастыруға басшылық жасай аламыз.
Мы можем провести шеф-монтаж, как запланировано.
Құрастырудың ұзақтығы 11 ай болады. 1 қаңтар және 1 желтоқсан - құрастыру жұмыстарының басталуы мен аяқталуы күндері.
Продолжительность монтажа составляет 11 месяцев. 1-е января и 1-е декабря - это даты начала и окончания монтажных работ.
Бірақ келісімшартта зауыттан жеткізілгеннен кейін құрастыруды он ай бойына жүргізу көзделген ғой.
Но в контракте предусмотрено проведение монтажа в течение десяти месяцев после поставки завода.
Біз құрылыс жұмыстарының кідіртілуіне байланысты құрастыру мерзімінің ұзартылуын сұраймыз.
Мы просим вас продлить срок монтажа в связи с задержкой строительных работ.
Қондырғы жұмыс істейтін үй-жайға қойылатын талаптар өндірістік қажеттіліктен туындаған.
Требования к помещению, где будет работать установка, обусловлены производственной необходимостью.
Бұл қондырғыны құрастыру үшін едені тегіс те қатты үй-жай қажет.
Для монтажа этой установки необходимо помещение с ровным и твердым полом.
Еденге түсетін ең ауыр салмақ 1000 кг/м2 болады.
Максимальная нагрузка на пол будет составлять 1000 кг/м2.
Үй-жайдағы температура 15-30° болуға тиіс.
В помещении должна поддерживаться температура 15-30°.
Үй-жайдағы ауаның ылғалдылығы 80%-дан көп болмауға тиіс.
Влажность воздуха в помещении должна быть не более 80%.
Үй-жайға... тиіс.
В помещении должен быть...
- подвод электроэнергии.
Үй-жайдың көлемі жоспарға және пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сай келуге тиіс.
Размеры помещения должны соответствовать плану и инструкции по эксплуатации.
Сізде... пайдалану жөніндегі нұсқаулық талаптарына сай келмейді.
У вас не отвечают требованиям инструкции по эксплуатации...
- размеры помещения.
Құрастыру кезінде және нұсқаулық жүргізу кезінде прибормен жұмыс істейтін қызметкерлердің қатысқаны өте жөн болар еді.
Было бы очень желательно, чтобы при монтаже и во время проведения инструктажа присутствовали сотрудники, которые будут работать с прибором.
Сіз приборды құрастыру жұмысын өз бетіңізше жүргіздіңіз, мұның өзі пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа қарама-қайшы келеді.
Вы произвели монтаж прибора самостоятельно, а это находится в противоречии с инструкцией по эксплуатации.
Мына жәшікті біздің мамандарсыз ашуға болмайды.
Этот ящик нельзя распаковывать без наших специалистов.
Прибордың жай-күйі өте нашар екен, сондықтан құрастыруды тоқтатуға тура келді.
Прибор находился в очень плохом состоянии, и монтаж пришлось прервать.
Приборды құрастырумен байланысты алаңдатарлық жағдай туды.
Создалось тревожное положение с монтажом прибора.
* * *составление (1.әлдебір бүтінді құрастыру, жасау, 2. қорытынды жасау) -
20 биржадағы баға
биржевая цена (1. биржадағы сауда-саттық нәтижесінде белгіленетін баға, 2. биржадағы белгіленген бағаға тауардың сапасына, жеткізілетін жерінен қашықтығына, биржа ережелерінде көзделген басқа да шарттарға, биржалық стандарттан ауытқуына қарай үстеме ақы қосу немесе шегерім жасау жолымен айқындалатын баға)
См. также в других словарях:
бағдар-белгі беруші авиациялық бомба — (Ориентирносигнальная авиационная бомба (ОСАБ)) су, әуе және жердегі сигнализацияны, навигациялық және бомбалау тапсырмаларын орындау, ұшу маршрутының нүктесін, ұшу аппараттары топтарының жиналу ауданын белгілеу үшін қызмет ететін бомба түрі.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
машиналарға техникалық күтім жасау — (Техническое обслуживание машин) машиналарды тұрақты техникалық дайындықта ұстау мақсатында оларды күтуге байланысты белгілі жұмыстар атқару. Қарулы Күштерде машиналарға техникалық күтім жасаудың жоспарлы алдын алу жүйесі белгіленген. Ол… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
өтпелер жасау — (Проделывание проходов) әр түрлі ұрыс әрекеттері түрлеріндегі міндеттерді атқару кезінде өз әскерлерін өткізуге арналған орындарды тазарту. Жасалатын өтпелер саны ұрыс (жорық) ретіне, бөгеттер сипатына және олардан өту тәсіліне, қолда бар күштер… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бақылау-өткізу пункті — (Контрольно пропускной пункт (КПП)) 1) тиісті құжаттар бойынша белгіленген тәртіппен адамдар мен көліктерді өткізетін, сондай ақ әскери бөлімнің, мекеменің немесе белгілі бір ауданның аймағына (аймағынан) материалдық құралдарды кіргізудің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
БӨП — (Контрольно пропускной пункт (КПП)) 1) тиісті құжаттар бойынша белгіленген тәртіппен адамдар мен көліктерді өткізетін, сондай ақ әскери бөлімнің, мекеменің немесе белгілі бір ауданның аймағына (аймағынан) материалдық құралдарды кіргізудің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жарық бүркеніші — (Светомаскировка) әскерлер мен объектілердің орналасқан орнын білдіретін жарық белгілерін жасыру, сондай ақ макеттер мен жалған объектілерге жарық белгілерін жасау. Объектілердің ішкі жарықтары көрінбеуі үшін есік, терезе, т.б. жарық өтпейтін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
топографиялық карта бойынша жергілікті жерді зерделеу — (Изучение местности по топографическим картам) топографиялық карталар жергілікті жердің бейнеленуін нақты және толықтай бере алады. Олар жергілікті заттардың өзара орналасуын, олардың пішінін, мөлшерін, биіктік жағдайын және басқа көптеген сандық … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қарсы маневр — (Контрманевр; франц. contre қарсы және manoure – қимыл, жылжу) ұрысты (операцияны) дайындауда және жүргізуде қарсыластың жүргізетін және жүргізген маневріне қарсы әскерлердің (күштердің), авиацияның алдын ала жасайтын маневрі. Қ.м. әскерлердің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
оперативтік өнер — (Оперативное искусство) Қарулы Күштер түрлерінің, бірлестіктерінің біріккен және жеке операцияларын (жауынгерлік қимылдарын) дайындау және жүргізу тарихы мен практикасын қамтитын әскери өнердің құрама бөлігі. О.ө. стратегия мен тактиканың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жердегі тактикалық бүркеніш — (Тактическая маскировка в горах) таулы жердегі ұрыс қимылдарын жүргізу кезіндегі тактикалық бүркеніш әскерлердің тұтқиылдан қимыл жасау және олардың ұрыстық қабілеттілігін сақтау мақсатында ұйымдастырылып жүзеге асырылады. Ұрысты дайындау… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
топографиялық түсіру — (Топографическая съемка) жергілікті жердің жоспары мен топографиялық картасын жасау кезіндегі орындалатын жұмыс кешені. Түсіру желісінің дамуы (тірек нүктелерінің жоспарлы және биіктік қалпын анықтау); егжей тегжейлі түсіру (жергілікті жердің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
